Dzisiejsza data:

Dworek Wincentego Pola

ul. Kalinowszczyzna 13

           Dwór stojący obecnie na Białkowskiej Górze w dzielnicy Kalinowszczyzna znajdował się wcześniej na terenie folwarku Firlejowszczyzna, przy dzisiejszej ul. Łęczyńskiej 46. Jest to modrzewiowy budynek o konstrukcji wieńcowej, założony na planie prostokąta na ceglanej podmurówce, kryty gontowym dachem naczółkowym. Na osi elewacji frontowej od strony północnej znajduje się ganek wsparty na dwóch toskańskich kolumnach, nakryty dwuspadowym dachem z trójkątnym szczytem. Po okapem dachu widoczny jest gzyms koronujący z profilowanych modrzewiowych bali, a naroża dworku zaakcentowane są dodatkowo lizenami. Na wysokości głowic kolumn umieszczono drewnianą listwę z napisem: ŚWIĘTE JEST KAŻDE SPOTKANIE, KAŻDE OBCOWANIE.

           W 1804 majątek Firlejowszczyzna zakupił austriacki urzędnik Franciszek Ksawery Pohl. Rodzina Pohlów była w jego posiadaniu do czasu przeprowadzki do Lwowa w 1812, później dworek należał między innymi do lubelskiego profesora gimnazjum Antoniego Raczyńskiego. Obiekt często zmieniał właścicieli, w końcu w 1860 został zakupiony ze składek społecznych od Wilhelma Wilsona jako powód uznania dla urodzonego w Lublinie poety i geografa Wincentego Pola, do rodziny którego niegdyś należał. Ponieważ władze carskie nie wyraziły na tą darowiznę zgody, dworek ostatecznie trafił w ręce jego córki, Julii Pol von Pollenburg. Majątek miał obciążoną hipotekę, a ponieważ nie było chętnych na jego zakup, pod koniec XIX wieku został zlicytowany i znalazł się w posiadaniu położonej nieopodal Fabryki Portland Cement „Firlej”. W dworku zorganizowano pomieszczenia biurowe i laboratorium. W czasie okupacji cementownia stała się częścią spółki akcyjnej wraz z sąsiadującą Fabryką Wag Wilhelma Hessa, a po wojnie teren z dworkiem trafił na własność upaństwowionej Lubelskiej Fabryki Wag. W 1969 budynek rozebrano i przeniesiono na Kalinowszczyznę jako pierwszy obiekt w mającym powstać tam Muzeum Wsi Lubelskiej. Planowano w nim zorganizować siedzibę dyrekcji skansenu, jednakże teren na Białkowskiej Górze okazał się zbyt mały dla tego zamierzenia i muzeum ostatecznie zlokalizowano na Sławinku po drugiej stronie miasta. W setną rocznicę śmierci poety w 1972 powołano tu Muzeum Biograficzne Wincentego Pola – filię Muzeum Lubelskiego, a pięć lat później dworek oficjalnie stał się własnością muzealną. Obecnie jest to placówka muzealno–dydaktyczna, w której umieszczono bogatą ekspozycję pamiątek rodzinnych: korespondencji, rękopisów utworów, fotografii, XIX–wiecznych mebli, książek i czasopism. Na uwagę zasługuje szczególnie kolekcja 110 polskojęzycznych globusów Ziemi z XIX i XX wieku i map globusowych.

                                                                  Opracowała Aleksandra Szymula

Grafika losowa