Pałacyk Krausse

ul. Niecała 5

            W śródmieściu Lublina, przy ul. Niecałej, znajduje się niewielki dworek, nazywany z racji swej szaty architektonicznej pałacykiem.

           Budynek cofnięty w głąb działki przy zachodniej pierzei i schowany nieco za sąsiadującą z nim dużą kamienicą mieszkalną został wzniesiony około 1886 w popularnym wówczas stylu neogotyckim. Do wybuchu wojny budynek często zmieniał właścicieli; byli nimi Teofila Brodowska, Andrzej i Walerian Wołkowscy oraz Edward Buliński (od 1899 roku). Następnie znalazł się w rękach przedsiębiorcy i prezesa Kasy Przemysłowców Lubelskich, Edwarda Krausse, a od 1914 należał do Jana i Jaromira Markowiczów. Po II wojnie światowej urządzono tu zarząd Polskiego Czerwonego Krzyża i stację pogotowia ratunkowego. Od 2003 swoją siedzibę ma w tym miejscu Instytut Europy Środkowo–Wschodniej, przeniesiony z niedalekiego pałacu Czartoryskich.

           Wyremontowany parterowy budynek jest przykładem dobrze zachowanej historyzującej architektury dworskiej z XIX wieku. Założony na planie litery L i kryty dwuspadowym dachem, posiada niesymetryczną sześcioosiową fasadę z dominantą w postaci dwóch alkierzy.

          Lewy alkierz na planie prostokąta, z wejściem głównym, posiada ośmioboczną wieżyczkę z półkoliście zakończonymi oknami i zwieńczeniem w formie krenelaża z pinaklami. Na dwóch ścianach pomiędzy oknami wieży oraz w zwieńczeniach otworów okiennych widoczne są uproszczone herby z falistą wstęgą (być może herb Śreniawa, przysługujący członkom rodziny Lubomirskich i Potockich). Drugi z alkierzy jest założony na odcinku koła i jednokondygnacyjny, z niewielkim ryzalitem w części środkowej, oknami zakończonymi odcinkami łuku, również zwieńczony krenelażem. Architektoniczną dekorację stanowią także obramienia okien oraz pilastry na ścianach i kominach. Nie wiadomo jak wyglądał oryginalny wystrój wnętrz.

           Obecnie pomieszczenia dostosowano do potrzeb placówki naukowo–badawczej, w której mieści się duża sala konferencyjna oraz pomieszczenia dla pracowników.

                                                                        Opracowała Aleksandra Szymula

Bibliografia:

H. Wyszkowska, Pałace i dworki – pałacyki w Lublinie, „Zoom. Lubelski Informator Kulturalny” 2010, nr 2