Dwór Krychowskich
ul. Agronomiczna 5
W zachodniej części miasta, w dzielnicy Sławin, znajduje się mało znany dwór Krychowskich. Budynek stoi na terenie zespołu dworsko–parkowego przy ul. Agronomicznej, która niegdyś stanowiła aleję dojazdową do posiadłości. Zabudowania te, położone na wzgórzu nad rzeką Czechówką, miały niegdyś charakter obronny i nazywane były folwarkiem rycerskim.
Przypuszcza się, że budynek powstał jeszcze w XVIII wieku w typie barokowego dworu alkierzowego z gankiem od frontu, chociaż nie zachowały się na jego temat żadne dokumenty z tego okresu.
W 2. połowie XIX wieku majątek Sławin należący do rodziny Rzewuskich został podzielony na dwa folwarki: Sławin i Wola Sławińska. W 1881 folwark Sławin został zakupiony od Jana i Józefa Rzewuskich przez Władysława Frydriksa, a następnie przez Wilhelma Krebsa, który przyczynił się do jego znacznego rozwoju. Zapewne wówczas dwór poddany został przebudowie i remontowi, a otoczenie przekształcono na park. W 1916 nowym właścicielem został lubelski kupiec Antoni Krychowski, właściciel palarni kawy i hurtowni win. Po jego śmierci majątek odziedziczyli synowie: Stefan i Mieczysław – późniejszy współwłaściciel Lubelskiej Fabryki Wódek i Likierów. Po wojnie folwark został rozparcelowany, a budynek dworski przeszedł na rzecz Skarbu Państwa i przeznaczony na siedzibę szkoły rolniczej. Zaniedbany obiekt strawił pożar w latach 50., a po gruntownym remoncie urządzono w nim lokale mieszkalne. Na terenie parku zlokalizowano bazę transportową Miejskiego Zarządu Budownictwa Mieszkaniowego. Od 1977 nieruchomość dzierżawiło sąsiadujące z nią Muzeum Wsi Lubelskiej.
Murowany budynek został założony na planie wydłużonego prostokąta, z gankiem od frontu, który jest jedynym akcentem architektonicznym.
Front ganku stanowi murowana ściana z arkadowym otworem wejściowym i dwiema mniejszymi arkadami po bokach, zaakcentowana lizenami. Boczne ściany zamykają żeliwne balustrady, z całość wieńczy trójkątny szczyt ograniczony gzymsami, w którym umieszczono monogram AK oraz częściowo zniszczoną, rzeźbiona główkę.
Jedyną artykulacją pozostałych elewacji są prostokątne okna oraz lukarny w czterospadowym dachu.
Nie zachowało się wyposażenie wnętrz, a sam układ został zmieniony podczas adaptacji budynku na mieszkania. W hallu wybudowano żelbetową klatkę schodową prowadzącą do lokali mieszkalnych na poddaszu. Wiadomo, że w czasach swej świetności wnętrze posiadało polichromie, fragment przedstawiający kobiecą postać zachował się na ścianie dawnego hallu, a pod oknami w pokojach zidentyfikowano motyw kwiatowego kosza. W hallu znajdował się również kominek a w części pokojów – berlińskie piece z białych kafli.
Na terenie parku otoczonego XIX – wiecznym murem znajdują się jeszcze budynki gospodarcze oraz murowane komory piwniczne. Do dawnego folwarku prowadzi żeliwna kuta brama, pochodząca z majątku Zamoyskich w Różance nad Bugiem, którą została odzyskana ze składnicy złomu, odrestaurowana i umieszczona tu przez pracowników lubelskiego skansenu.
Pierwotny układ alei został zatarty, a drzewostan częściowo zdewastowany i zaniedbany.
Opracowała Aleksandra Szymula
Bibliografia:
H. Wyszkowska, Dwory w Lublinie, „Zoom. Lubelski Informator Kulturalny” 2010, nr 4