Domek stróża przy Ogrodzie Saskim
ul. Krakowskie Przedmieście 61
Przy głównym wejściu do Ogrodu Saskiego w jego południowo–wschodnim narożniku stoi niewielki domek o charakterystycznej neogotyckiej szacie. Powstał on na miejscu małego budynku przy dawnych rogatkach miejskich.
Historia powstania
W 1837 z inicjatywy generalnego budowniczego inż. Feliksa Bieczyńskiego założono ogród miejski, od 1860 nazywany na wzór warszawskiego Ogrodem Saskim. W obawie przed dewastacją założenia przez mieszkańców niezbyt szanowanej dzielnicy Wieniawy oraz żołnierzy stacjonujących w sąsiadujących koszarach świętokrzyskich (klasztor dominikanów obserwantów, obecnie KUL), niezbędne było otoczenie ogrodu murowanym ogrodzeniem z bramami zamykanymi na noc i domkiem odźwiernego. W 1888 architekt lubelski Marian Jarzyński sporządził projekt przebudowy małego domku na planie kwadratu, stojącego dotychczas w granicach ogrodzenia ogrodu na pomieszczenie dla stróża. Rok później przystąpiono do budowy ogrodzenia, a około 1909 wzniesiono także domek.