Kościół garnizonowy

parafia cywilno–wojskowa Niepokalanego Poczęcia  NMP, dawna cerkiew pułkowa

Aleje Racławickie 20

Kościół garnizonowy (2013 rok)

Budynek został wzniesiony w latach 1904 – 1906 jako cerkiew na potrzeby carskiego wojska i policji. Zlokalizowano go w pobliżu koszar wojskowych, które wówczas funkcjonowały w klasztorze dominikanów obserwantów (obecnie siedziba KUL). Po wkroczeniu do miasta armii austriackiej w 1915 został zamknięty i był nieużytkowany przez kolejne trzy lata.

            W czasie I wojny światowej opustoszały obiekt planowano przekształcić w placówkę publiczną – kino lub łaźnię, czemu sprzeciwiał się ówczesny biskup lubelski Marian Leon Fulman. Dzięki jego staraniom w 1918 cerkiew zamieniono na kościół katolicki z przeznaczeniem dla duszpasterstwa wojska polskiego i nadano mu nazwę Załogowy Kościół Wojska Polskiego w Lublinie.

            W latach 1927 - 1932 dokonano przebudowy według planów por. inż. Władysława Wojciechowskiego, starając się usunąć z budynku elementy charakterystyczne dla architektury cerkiewnej. Przekształcono dach, rozebrano szczyt wieży oraz kopułę nad prezbiterium z cebulastym hełmem. Kościół wyposażono w trzy ołtarze, chrzcielnicę, ambonę oraz organy firmy Jezierski z lat 1931 - 1932. W ołtarzu głównym znajdują się rzeźby Niepokalanie Poczętej NMP, św. Jerzego i św. Marcina wykonane z piaskowca przez rzeźbiarza Wojciecha Dudę w 1932 roku. Ołtarz boczny po lewej stronie nosi nazwę Dobrego Pasterza, patronem ołtarza po prawej jest św. Jan Chrzciciel. Wnętrze zyskało polichromię wykonaną pod kierunkiem prof. Karola Frycza przez malarzy lubelskich Stanisława Cegielskiego i Henryka Plicha oraz dekorację rzeźbiarską Wojciecha Durka.

            W 1933 dokonano konsekracji kościoła, którego nazwę zmieniono na Garnizonowy. W 1935 parafianie i wojsko ufundowali dla świątyni trzy dzwony, odlane w Przemyślu: Józef – o wadze 420 kg, nazwany dla uczczenia pamięci marszałka Piłsudskiego, Władysław – o wadze 260 kg, ku czci biskupa legionowego Władysława Bandurskiego oraz Maria – o wadze 70 kg, ku czci Najświętszej Marii Panny.

            W czasie II wojny światowej duchowni wojskowi sprawujący posługę w kościele garnizonowym zostali przeniesieni do innych miejsc na terenie kraju lub ponieśli śmierć, wobec czego decyzją kurii biskupiej opiekę nad parafią przejęli jezuici. W czasie działań wojennych zniszczeniu uległa wieża świątyni, odbudowana po wojnie.

            W latach 80. na terenie przykościelnym wybudowano dom katechetyczny i plebanię.

           Obecnie jednonawowy kościół salowy nie posiada żadnych cech stylowych, jest prostą budowlą założona na rzucie prostokąta, z czworoboczną wieżą w fasadzie. Artykulację elewacji stanowią lizeny oraz prostokątne otwory okienne, a dach częściowo skrywa attyka z otworami w kształcie odcinków łuku.

                                                                           Opracowała Aleksandra Szymula