Pałac Jabłonowskich (dawny biskupi)

ul. Królewska 11

             W związku z działalnością w Lublinie od 1578 Trybunału Koronnego rozrastała się zabudowa przedmieść, przeznaczana w dużym stopniu na siedziby szlachty uczestniczącej w obradach. Nowe pałace powstawały w bliskiej odległości od murów miasta i przy traktach do niego prowadzących. Takim miejscem były też Korce, dziś ul. Królewska, której południową pierzeję stanowi zabudowa w postaci dużych murowanych gmachów. Pod nr 11 w XVII wieku wzniesiono pałac na rzucie czworoboku z wewnętrznym dziedzińcem, usytuowany na znacznym obniżeniu terenu.

            Budynek ten nazywany jest pałacem Sapiehów–Jabłonowskich, jednak według zachowanych dokumentów źródłowych dotyczących spraw majątkowych nazwa ta odnosi się do sąsiedniego pałacu pod nr 13, w którym od 1879  mieścił się Hotel Wiedeński (Hotel de Sapieha), a nieścisłość ta wynika prawdopodobnie ze zbieżności transakcji dokonywanych przez właścicieli i przeprowadzanych rozbudów tych obiektów w tym samym czasie. W 1. połowie XIX wieku oba pałace zostały zakupione za pośrednictwem Komisji Województwa Lubelskiego przez rząd Królestwa Polskiego i przeznaczone dla biskupów, w budynku pod nr 11 urządzono pałac biskupi, a pod nr 13 – konsystorz, czyli kurię biskupią.

            Budynek był siedzibą duchownych w latach 1824-1850, do czasu kiedy rząd sprzedał go dr Antoniemu Starzyńskiemu. W kamienicy mieściło się Gimnazjum Humanistyczne Żeńskie Michaliny Sobolewskiej, założone w 1906 roku. Dziś znajduje się tu centrum medyczne.

            Obecnie pałac nie przedstawia większych walorów artystycznych. Od frontu jest trójkondygnacyjny, w pozostałej części – czterokondygnacyjny, nakryty jednospadowym dachem obniżającym się w stronę wewnętrznego dziedzińca, skrzydło frontowe i tylne posiada dach dwuspadowy. Pięcioosiowa fasada posiada prostokątne otwory okienne i drzwiowe ujęte w opaski z gzymsami i trzy balkony z żeliwnymi balustradami. Dekorację stanowią żeliwne kroksztyny wspierające dach i rząd płycin w kształcie rombów pomiędzy nimi. Wnętrze jest całkowicie przebudowane i zaadaptowane na potrzeby centrum medycznego.

                                                                                   Opracowała Aleksandra Szymula

Bibliografia: