Dzisiejsza data:

MŁYN PAROWY „PIASKI”

ul. Młyńska 13


Powstanie zakładu

           W latach 90. XIX wieku na przedmieściu Piaski – terenie zamieszkałym w znacznym stopniu przez ludność żydowską oraz atrakcyjnym pod budowę zakładów przemysłowych, powstał młyn należący do Mordki Blechtana i Moszka Erlicha. Na działce o nr 864 wzniesiono trzypiętrowy budynek młyna, dwupiętrowy magazyn zboża oraz parterowy dom mieszkalny i stajnię. Główny obiekt założono na planie prostokąta i przekryto dwuspadowym, spłaszczonym dachem. Południowa i północna elewacja posiadały artykulację w postaci jedenastu osi prostokątnych okien oraz lizen. Pod oknami widoczne były cementowe profilowane parapety a w szczycie – gzyms. Ściany szczytowe nie posiadały żadnych detali, a jedynie po trzy osie otworów okiennych. Do północnej ściany młyna przylegała parterowa maszynownia z kotłem parowym i kominem.


Rozbudowa młyna

           Według informacji w zachowanych dokumentach w 1896 właściciele zwrócili się do władz miejskich o pozwolenie na podłączenie oświetlenia elektrycznego, nie dołączając przy tym planów. Ponowny wniosek wpłynął w 1909, po rozbudowie zakładu (z dołączonymi rzutami budynków lecz bez widoków elewacji). Sześć lat później wytrasowano ul. Młyńską, nazywając ją tak w związku z lokalizacją młyna Piaski. W 1919 po wschodniej stronie dobudowano parterowy tartak, a w 1925 zamontowano stały kocioł parowy. Przed II wojną światową rozbudowano magazyn przy południowo–zachodniej granicy działki. W górnej części ściany szczytowej budynku od strony ulicy widoczna jest data 1939, upamiętniająca przebudowę i adaptację istniejącego obiektu na pomieszczenie administracyjne i mieszkalne. W tym samym roku wybudowano motorownię, a młyn parowy, należący już wówczas do Berka Ślimaka, przekształcono na motorowy. Po wybuchu wojny zakład przejęli Niemcy, zasilając go napędem elektrycznym. Po 1945 młyn upaństwowiono, uruchamiając tam Zakłady Młynarskie. Po przeniesieniu produkcji do młyna Kraussego budynek stał nieużytkowany.


Stan obecny

           Pomimo wojen, licznych przekształceń i przebudów młyn zachował swoją pierwotną bryłę, a sam stan techniczny budynku był zadowalający. Niestety, mimo wpisu do gminnej ewidencji zabytków, został wyburzony w ciągu dwóch dni we wrześniu 2013 roku. Po jego likwidacji powstał plac z miejscem parkingowym dla maszyn budowlanych, użytkowany przez prywatną firmę. Na terenie dawnych Zakładów Młynarskich zachowały się jeszcze magazyny zaadaptowane na mieszkania oraz parterowe budynki od strony ul. Młyńskiej, w których mieścił się niegdyś sklep firmowy.


 Bibliografia

Czerepińska J., Młyn parowy "Piaski" ul. Młyńska 13 [w:] Czerepińska J., Michalska G., Studziński J., Katalog architektury przemysłowej w Lublinie, t. I cz. II, Lublin 1995 (maszynopis opracowany na zlecenie Państwowej Służby Ochrony Zabytków, w posiadaniu Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Lublinie)

Domagała M., Urzędnicy nie zdążyli z ochroną. Skandaliczna rozbiórka młyna, „Gazeta Wyborcza Lublin”, 24. 09. 2013

Grafika losowa