Nauka i praca zawodowa

           Po ukończeniu z wyróżnieniem Męskiego Gimnazjum Klasycznego w Kaliszu w 1879 rozpoczął studia na Wydziale Historyczno–Filologicznym Uniwersytetu Warszawskiego, w czasie których w 1881 otrzymał złoty medal za rozprawę naukową Charakterystyka osób występujących w komediach Terencjusza. Przez krótki okres pracował jako nauczyciel greki i łaciny w III Gimnazjum w Warszawie, od 1 stycznia 1884 rozpoczął pracę jako profesor filologii i historii w gimnazjum w Lublinie.

           Wśród uczniów miał opinię surowego i bardzo wymagającego nauczyciela ze względu na porywczy charakter i stosowane metody nauczania. Zupełnie inaczej zachowywał się poza szkołą, chętnie przebywając w towarzystwie młodzieży i zyskując tym ich uznanie oraz sympatię. Nie tolerował lenistwa wśród swoich podopiecznych, ale starał się pomagać zdolnym uczniom z biednych rodzin, organizując im korepetycje, pomoce naukowe oraz zbierając pieniądze na ich utrzymanie.

           W 1886 na zlecenie dyrektora placówki i władz gubernialnych rozpoczął badania naukowe mające wykazać rosyjskość Lubelszczyzny, kiedy jednak doszedł do wniosków obalających tę tezę, władze wycofały się z tego pomysłu. Łopaciński nie zaprzestał jednak badań i ich wyniki publikował w wielu pismach pod różnymi pseudonimami, między innymi jako Rafał Lubicz.